Logopeda

Należy do dobrego wychowania dzieci,
ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy,
ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale
wyraźnie i czysto wymawiać. I to będzie
pierwsza nauka, którą dzieci powinny
odebrać od matki, ojca i wychowawców.

J. Śniadecki

Czym zajmuje się logopeda?

• profilaktyką logopedyczną

• kształtowaniem mowy dziecka

• kulturą żywego słowa

• diagnozą i terapią mowy dzieci, młodzieży oraz dorosłych

Najczęściej występujące wady wymowy:

sygmatyzm: nieprawidłowa wymowa głosek dentalizowanych wszystkich szeregów (I: ś, ź, ć, dź II: s, z, c, dz III: sz, ż, cz, dż)

rotacyzm: wada wymowy polegająca na nieprawidłowej realizacji głoski r (np. r=l, r=j)

mowa bezdźwięczna: głoski dźwięczne w obrębie poszczególnych par są realizowane w postaci ich bezdźwięcznych odpowiedników; zaburzeniom dźwięczności (częściowym lub całkowitym) może ulegać 13 par opozycji fonologicznych: b – p, bi – pi, d – t, g – k, gi – ki, dz – c, dż – cz, dź – ć, w – f, wi – fi, z – s, ż – sz, ź – ś

kappacyzm: jest wadą artykulacyjną, w której zaburzona jest wymowa głoski k oraz ki (zwykle głoska k zastępowana jest przez głoskę t, równie często głoski te nie występują w systemie fonetycznym dziecka)

gammacyzm: jest wadą artykulacyjną, polegająca na nieprawidłowej realizacji głosek tylnojęzykowych g, gi, h, hi (zamiana głosek: g, gi, h na d, di, t, a także mogą być one nie realizowane w systemie fonetycznym dziecka )

lambdacyzm: wada wymowy polegająca na nieprawidłowej realizacji głoski l

(np. 1. deformacja głoski l ? realizacja: międzyzębowo; bez zwarcia czubka języka z wałkiem dziąsłowym górnym; bez prawidłowej pionizacji języka; 2. zamiana głoski l na inną głoskę wypowiadaną prawidłowo, najczęściej l=j; 3. brak głoski l w systemie fonetycznym dziecka).

Jak zmotywować dziecko do pracy w domu?

Tak naprawdę, jeśli dziecko nie będzie ćwiczyło w domu, efekty terapii będą znikome. Drodzy rodzice znajdźcie odrobinę czasu i razem ze swoją pociechą poćwiczcie, to bardzo ważne.

Najlepsza nauka to nauka poprzez zabawę, dlatego ćwiczcie bawiąc się. Rodzicu zamień się na chwilę w dziecko i rób to, co ono na zajęciach logopedycznych: głupie minki przed lustrem (ćwiczenia buzi i języka), zagraj w grę logopedyczną itp. Spróbuj wymyślić jakąś twórczą zabawę, zachęć dziecko do udziału w niej.

Dużo zależy od Twojej inwencji, dlatego spróbuj przemycić kilka słówek czy ćwiczeń buzi i języka we wszystkich możliwych sytuacjach, gdy spędzasz wspólny czas z dzieckiem (np. podczas spaceru, na zakupach, podczas przyrządzania posiłków).

Dzieci trzeba nieustannie motywować do pracy, dlatego chwal każdy, nawet najmniejszy jego sukces. Często droga do prawidłowej wymowy będzie trudna i czasochłonna, dlatego trzeba nagradzać dzieci za trud, który wkładają.

Pamiętaj, że logopeda jest Twoim sprzymierzeńcem i jeśli masz jakieś pytania, wątpliwości, przyjdź i porozmawiaj, zapytaj.

Przykładowe zabawy:

– domino obrazkowe oraz memory: wspólnie z dzieckiem wyszukaj obrazki np. obrazki zawierające głoskę „cz” – czapka, czołg, mecz, mlecz, liczydło itp., następnie naklejcie je na karteczki (najlepszy będzie blok techniczny bądź tekturka), stworzycie w ten sposób talię kart. Ważne – niech obrazki zawierają aktualnie ćwiczoną przez dziecko głoskę. Gra logopedyczna gotowa do zabawy;

– historyjki obrazkowe: wytnij obrazki, które będą zawierać głoskę ćwiczoną przez Twoje dziecko. Wymyślajcie razem historyjki do tych obrazków. Jeśli będą to czarno-białe obrazki to możecie je pokolorować;

– wąż wyrazowy: wymyślajcie kolejne wyrazy rozpoczynające się na ostatnią głoskę wyrazu poprzedniego np. czapka – apacz – czołg … Staraj się wymyślać słowa, które będą się zaczynały na aktualnie ćwiczoną głoskę Twojego dziecka.